Wat is er mis met narcisme?

De laatste tijd wordt het nieuws gedomineerd door negatieve strapatsen van mensen die -al dan niet terecht- tot ‘narcist’ worden bestempeld (zoals Donald Trump en Thierry Baudet). Het maakt mij nieuwsgierig, want wat is een narcist eigenlijk? En belangrijker: waarom is narcisme ineens zo vervelend?

Een narcist is iemand die zichzelf ziet als het middelpunt van het universum. Alles draait om hem of haar. En aangezien ze zich boven anderen verheven voelen, dichten narcisten zichzelf ook uitzonderlijke eigenschappen,  talenten èn rechten toe. Ze zijn zozeer op zich zelf gericht dat ze geen echte belangstelling voor anderen kunnen opbrengen. Narcisten zijn dus in hoge mate egocentrisch en slecht relatiemateriaal.

Dat klinkt allemaal niet zo positief. Narcisme wordt dan ook een stoornis genoemd. Maar ik twijfel. Je kunt het namelijk ook een doorgeschoten overlevingsstrategie noemen. Want kijk maar eens wat deze tijd van ons vraagt.

Het is geen geheim dat we in een zeer competitieve samenleving leven. We zijn elkaars concurrenten en we zijn dus allemaal op zoek naar onze unieke kwaliteiten (unique sellingpoints). Het oude gezegde “doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg” geldt niet meer. We leren onze kinderen dat ze juist wèl hun kop boven het maaiveld moeten uitsteken, omdat ze anders geen kans maken op een plek op de arbeidsmarkt. Succes in het leven is tegenwoordig op de eerste plaats ‘economisch’ succes en dat moet via een goede baan verworven worden. Kinderen moeten zich dus vooral laten zien en horen. Hun zelfvertrouwen wordt vanaf dag één gestimuleerd. Grijze muisjes zijn immers de loosers van morgen!

Vanuit zo’n opvoeding is toch niet raar dat sommige kinderen doorschieten en uiteindelijk onuitstaanbare opgeblazen individualisten worden? We zien ze inmiddels ook terechtkomen op hoge maatschappelijke posities, vanwaar ze meer en meer invloed hebben op het dagelijkse leven van anderen.

Zowel narcisten zelf als hun omgeving hebben het daar moeilijk mee. Narcisten kunnen namelijk nog zo tevreden over zichzelf zijn, ze lopen voortdurend aan tegen al die mensen die minder perfect zijn dan zijzelf. Eenzaamheid en hoogoplopende ruzies lijken standaardingrediënten te zijn van het leven van narcisten.

Die neiging tot ruziemaken maakt van narcisten onbetrouwbare mensen. Hun omgeving moet voortdurend op eieren lopen om de narcist niet te ontstemmen. Dat houden alleen mensen vol die idolaat zijn van de narcistische persoon en zichzelf als ondergeschikte zien. Iedereen die wat kritischer is, zal zich snel uit de voeten willen maken, omdat er met narcistisch gedrag niet te leven valt.

Ik wil hier geen oordeel vellen, maar ik weet één ding zeker; ik zal al het mogelijke doen om te voorkomen dat mijn kinderen narcistisch worden. En jij?  

Links voor als je zelf op onderzoek wil:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.