Wat is boter op je hoofd?

Als je boter op je hoofd hebt, ben je niet het Hollandse melkmeisje, maar iemand die heel hard klaagt over een toestand die hij/zij zelf (mede) heeft veroorzaakt. Een actueel voorbeeld maakt het hieronder duidelijk.

”Journalisten zijn onafhankelijk en dus moeten mensen met hun poten van de pers af blijven!” Dat is de stelling van de NVJ (Nederlandse Vereniging van Journalisten). Die stelling werd nog maar eens met kracht onderstreept na de bedreiging van verslaggevers tijdens de Avondklok-rellen (januari 2021).

In mijn ogen hebben veel journalisten echter boter op hun hoofd. Ze klagen, terwijl ze medeschuldig zijn aan de opgeklopte sfeer waarin niet alleen winkeliers schade ondervinden, maar inderdaad soms ook een cameraman of journalist klappen krijgt. Dat praat ik niet goed, maar persoonlijk zie ik de pers als aanstichters van die sfeer (en dus van de rellen). Mijn stelling: journalisten zijn medeveroorzakers van de maatschappij-ontwrichtende kloof tussen bestuur en bevolking. De rellen zijn slechts het gevolg van die kloof.

Ga maar na…

Hoewel het, volgens herhaaldelijke onderzoeken, maar om een kleine groep tegenstanders van de corona-maatregelen gaat, is de media-aandacht voor die groep gigantisch. Al maanden voordat de Avondklok-rellen op tv verschenen, waren tal van journalisten bezig met het creëren van een explosieve sfeer. Stelselmatig werden -en worden- bestuurders, deskundigen en politici publiekelijk te kakken gezet door verslaggevers die de ene na de andere suggestieve vraag stellen. Ze herhalen die vraag net zo lang totdat ze het door hen gewenste antwoord hebben. Luisteren naar wat de geïnterviewde zegt, is er niet bij. Thuiskomen met materiaal voor een lekker item lijkt veel belangrijker dan de waarheid.

Het blootleggen van misstanden is een eervolle journalistentaak, maar het gaat stinken als journalisten de misstand zelf mede creëren. Het groeiend gebrek aan vertrouwen tussen politiek en burger komt niet doordat er meer fouten worden gemaakt dan vroeger, maar doordat die fouten nu de voedingsbodem zijn geworden voor een niet te stuiten mediacircus.

Journalisten zouden inderdaad onafhankelijk moeten zijn. Dat zijn ze echter niet. Ze zijn misschien niet voor de éne of voor de andere partij, maar ze zijn altijd voor het nieuws! Als er niet genoeg nieuws is, zorgen ze wel dat het er komt. De media-kanalen moeten immers gevuld worden, anders zijn er geen advertentie-inkomsten en kunnen de salarissen van journalisten niet betaald worden.

Zo bezien, is het nog begrijpelijke boter ook! Maar een beetje zelfreflectie zou de pers sieren! Ik heb een vraag voor elke pers-professional: ben jij bezig met het informeren van het publiek of gooi je graag olie op het vuur?

Links voor als je zelf verder wil zoeken:

• Handen af van de pers zegt de NVJ
• Er bestaat ook advertentievrije journalistiek. Lees De Correspondent
• Is wetenschap commercieel?