Wat doe je met oude wijn?

Normaal gesproken giet je oude wijn door de gootsteen. Tenzij het om wijn van een gerenommeerd wijnhuis en een bekend wijnjaar gaat. Daar betaal je doorgaans veel geld voor, terwijl je nog maar af moet wachten of de wijn drinkbaar is als de fles uiteindelijk geopend wordt. Dat is dus gokken voor mensen-met-geld en dat is niet strafbaar.

Er zijn echter ook mensen die wèl strafbaar met oude wijn omgaan. Zij gieten oude wijn om in nieuwe flessen en verkopen hem als nieuwe. ‘Oude wijn in nieuwe zakken’, noemen we dat en dat is wat het is: oplichting!

Dat lijkt een hard oordeel. Maar als er niet bij verteld wordt dat het om oude wijn gaat, word je als koper gewoon een oor aangenaaid. Een winkelier die dat flikt, wordt opgepakt. Politici komen er echter mee weg. ‘Oude wijn in nieuwe zakken verkopen’ is de normaalste gang van zaken in Den Haag. Waarschijnlijk denken ze daar dat het kiezersvolk toch te stom is om te snappen dat ze bedrogen worden. En daar hebben ze nog gelijk in ook. Er wordt zelden veel ophef over gemaakt.

Een actueel voorbeeld

Begin februari 2021 werd in de Tweede Kamer een voorstel van CDA en SP aangenomen om te komen tot de oprichting van een netwerk van Sociale Ontwikkelingsbedrijven. Een ruime meerderheid van VVD, D66, ChristenUnie, PVV, PvdA, Groenlinks, Denk, 50Plus en twee onafhankelijke kamerleden vond het een goede zaak om dat idee maar eens verder uit te werken.

Iedereen is blijkbaar al weer vergeten dat diezelfde partijen, nog geen zes jaar geleden, zo’n netwerk juist hebben opgeheven. In 2015 werd namelijk de ‘Sociale Werkvoorziening’ afgeschaft. Dat heeft bakken met belastinggeld en heel veel menselijk leed gekost. En nu zou het weer ‘het Ei van Columbus’ zijn? Zo tast je de geloofwaardigheid van de politiek wel aan!

Het aangenomen voorstel gaat volgens de indieners natuurlijk om iets héél anders. Nu krijgen we namelijk ‘Sociale Werkvoorziening Nieuwe Stijl’, oftewel: het ‘Sociaal Ontwikkelingsbedrijf’. Dat nieuw bedachte Ontwikkelingsbedrijf moet beschut werk gaan bieden aan mensen die niet op de arbeidsmarkt terecht kunnen en moet mensen gaan begeleiden die willen of moeten (re)integreren naar een reguliere baan.

Nou, daar is dus niets nieuws aan! De in 2015 opgeheven Sociale Werkvoorziening deed precies dat! Iedereen in Den Haag weet dat ook wel, maar ze vinden het lastig om de kiezer te vertellen dat er in 2015 een enorme blunder is begaan met de afschaffing van de Sociale Werkvoorziening. Vlak voor de verkiezingen is dat een boodschap die ongetwijfeld kiezers zou kosten. Daarom wordt er nu een nieuw etiket opgeplakt en wordt ons een briljant nieuw idee verkocht. ‘Oude wijn in nieuwe zakken’; zó werkt het!

Van alle tijden

Het is dat het maar om een spreekwoord gaat, anders zou iemand zich nog druk maken om dit soort praktijken. Dat is overigens nog best lastig, want wie van ons heeft zich nog nooit bezondigd aan het jatten en recyclen van oude ideeën. Het gezegde luidt niet voor niets: ‘Er is niks nieuws onder de zon!’ Al eeuwenlang apen we onze voorgangers na. We veranderen er hooguit wat aan. Misschien moeten we er dus maar gewoon mee leren leven. Bovendien is oude wijn altijd nog als azijn te gebruiken.

Links voor als je zelf verder wil denken:

• Zelf azijn maken     
• Wie heeft zijn scriptie helemaal zelf bedacht?
• De populaire psychologie kan er wat van! Vooral in de wereld van de zelfhulpboeken buitelen de zogenaamd ‘nieuwe’ concepten over elkaar heen.